Δευτέρα 7 Ιουλίου 2014

Κάστρο Αράκλοβου και ο Θρυλικός Δοξαπατρής Βουτσαράς (ή Βουτζαράς)

           
 

 
 
 
 
Αναδημοσίευση απο την σελίδα <<Καστρολόγος>>
 
 
             Μικρό και ερειπωμένο κάστρο πάνω από το χωριό Μίνθη στην ΒΑ πλευρά του ομώνυμου βουνού. Παρά το μικρό του μέγεθος και την κακή κατάστασή του, πρόκειται για ένα από τα πιο ξακουστά κάστρα του Μοριά.

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

            Μέχρι προ τινος δεν ήταν βέβαιο πού ακριβώς βρισκόταν το ονομάστό κάστρο του Αράκλοβου. Σήμερα θεωρείται βέβαι ότι ήταν στη θέση αυτή επάνω στο βουνό Χρυσούλι, σε υψόμετρο 980 μέτρα. Το κάστρο του Αρακλόβου εξουσίαζε ένα στενό πέρασμα, μια μεγάλη κλεισούρα ανάμεσα στα όρη Λύκαιο και Μίνθη. Από αυτό τον δρόγγο περνούσε ο δρόμος που συνέδεε το λιμάνι της Γλαρέντζας (Κυλλήνης) με τα κάστρα της Μεσσηνίας

Το Όνομα του Κάστρου

               Το κάστρο του Αρακλόβου παρουσιάζεται στις πηγές με διάφορες ονομασίες: Ερεόκλοβο, Ορεόκλοβο, Αρβανόκαστρο κ.α.
             Επίσης αναφέρεται και σαν κάστρο του Βουτσαρά από το όνομα του τελευταίου Βυζαντινού διοικητή, του Δοξαπατρή Βουτσαρά ή Βουτζαρά.

Ιστορία

           Ήταν ένα από τα δέκα κάστρα στο Μωριά που ακόμα τα κατείχαν οι βυζαντινοί και δεν είχαν εγκαταληφθεί, όταν επέλασαν οι φράγκοι μετά την Δ’ Σταυροφορία (1204) με επικεφαλής τον Γουλιέλμο Σαμπλίττη και τον συμπολεμιστή του Γοδεφρείδο Α΄ Βιλλεαρδουίνο. Σύμφωνα με το ελληνικό ‘Χρονικό του Μωρέως’ , αν και δεν ήταν τόσο μεγάλο, το έκανε ισχυρό η ανδρεία των υπερασπιστών του με επικεφαλής τον Δοξαπατρή Βουτσαρά. Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι η Μαρία, κόρη του Δοξαπατρή, προκειμένου να μη πέσει ζωντανή στα χέρια των φράγκων, αυτοκτόνησε πέφτοντας από τα τείχη του κάστρου.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

            Σήμερα διακρίνεται μόνο το σωζόμενο τείχος της βάσεώς του. Εξω απ΄το κάστρο στη ΝΑ πλευρά υπάρχει εκτεταμένος ερειπιώνας που αποτελούσε σύμφω να με τη μαρτυρία του Χρονικού το μπούρκο (εξώχωρο) οι κάτοικοι του οποίου εκμεταλλεύ ονταν την ασφάλεια που πρόσφερε η οχύρωση του κάστρου.
           Στη σχεδόν επίπεδη κορυφή του κορυφή του κάστρου σώζονται ακόμη τα λείψανα δύο ομβροδεξαμενών η μία απ'αυτές διατηρείται ακόμη και σήμερα σε καλή κατάσταση. Η δεξαμενή αυτή έχει ύψος 2 μέτρα, πλάτος 3,40 και μήκος 8 μέτρα και σε μεγάλο μέρος της επιφάνειάς της διατηρεί το επίχρισμα από κορασάνι.
             Εκτός απ'τα τείχη και τις ομβροδεξαμενές, έξω από το κάστρο υπάρχουν τα χαλάσματα 4 εκκλησιών.

Το Κάστρο στην Τέχνη και στο Λόγο

Από το Χρονικόν του Μορέως:
Και τότε ο πρωτοστράτορας, μισίρ Ντζεφρές εκείνος,
είπεν και εσυμβούλεψεν στην Αρκαδία να απέλθουν,
το κάστρον γαρ να επάρουσιν, ο τόπος να πλαταίνη,
να στείλουν κ᾿ εις το Αράκλοβον όπου κρατεί τον δρόγγον,
όπου τα λέγουν τα Σκορτά, μικρόν καστέλιν ένι,
αλλά εις τραχώνιν κάθεται, πολλά ένι αφιρωμένον·
λέγουν οκάποιος το κρατεί από τους Βουτζαράδες,
Δοξαπατρήν τον λέγουσιν, μέγας στρατιώτης ένι·
«κι αφών επάρωμεν κι αυτό και να πλατύνη ο τόπος,
ενταύτα ας απερχώμεθα εκεί εις τους άλλους τόπους».

O Θρυλικός Δοξαπατρής Βουτσαράς (ή Βουτζαράς)

      Ο υπερασπιστής του κάστρου Δοξαπατρής Βουτσαράς (ή Βουτζαράς) υπήρξε θρυλικός Έλληνας πολεμιστής. Ήταν Λακωνικής καταγωγής και έζησε στα τέλη του 12ου αιώνα. Πρέπει να διετέλεσε άρχοντας ή στρατιωτικός διοικητής στην κοιλάδα του Αλφειού και στην ευρύτερη περιοχή. Πέθανε το 1205 ή το 1207 πολεμώντας τους Φράγκους.
          Φαίνεται ότι ήταν ένας θηριώδης τύπος που προκαλούσε τον τρόμο και σύμφωνα με την αραγωνική έκδοση του Χρονικού η πανοπλία του ζύγιζε 150 λίβρες (γύρω στα 70 κιλά). Το όπλο του ήταν ένα τεράστιο σιδερένιο ρόπαλο (κεφαλοθραύστης) το οποίο δεν αποχωριζόταν ποτέ. Κατά πάσα πιθανότητα η νεοελληνική έκφραση «την έφαγε στο δοξαπατρί» προέρχεται από αυτόν.
        Η ιστορία του και η ηρωική του αντίσταση απέναντι στους Φράγκους είχε συνεπάρει τον μεσαιωνικό ελληνισμό και ενέπνευσε νεώτερους ανθρώπους των τεχνών, όπως τον Φώτη Κόντογλου που δημιούργησε την τοιχογραφία «Ο Δοξαπατρής αγωνίζεται εις το Αράκλοβο» που βρίσκεται στο Δημαρχείο Αθηνών και τον Δημήτριο Βερναρδάκη που έγραψε το θεατρικό έργο «Μαρία Δοξαπατρή. Δράμα εις πράξεις πέντε». Η υπόθεση αναφέρεται στην ιστορία της Μαρίας Δοξαπατρή, κόρης του Δοξαπατρή Βουτσαρά που γκρεμίστηκε από το κάστρο για να μην πέσει στα χέρια των Φράγκων.


 
Ο Δοξαπατρής σκοτώθηκε· και η αγαπημένη του κόρη Μαρία, ρίχτηκε από το τείχος του κάστρου για να αποφύγει την κακοποίηση  του κατακτητή. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου